Ong chúa là thủ lĩnh của đàn ong và chúng được hình thành từ ấu trùng ong bình thường, mỗi đàn ong có duy chỉ một ong chúa. Tuy nhiên ong chúa được nuôi dưỡng bằng chế độ dinh dưỡng cao cấp nhất trong đàn ong từ khi mới là ấu trùng cho tới lúc trường thành. Vậy nên, chúng có kích thước to nhất trong đàn và thường không phải làm gì ngoài việc sinh sản và quản lý cà đàn.
Nhiệm vụ của con ong chúa:
Được chọn và nuôi dưỡng trong môi trường đặc biệt cũng như nguồn dinh vô cùng phong phú nên ong chúa cũng có trách nhiệm khá quan trọng. Nhiệm vụ đầu tiên của ong chúa là chịu trách nhiệm sinh sản để duy trì phát triển đàn ong. Nhiệm vụ thứ 2 của ong chúa chính là quản lý điều hành đàn ong giống như một chế độ xã hội.
Ong chúa quản lý đàn ong như thế nào:
Vào những năm 60 của thế kỷ 20 tại Paris các nhà côn trùng học đã phát hiện ra cách quản lý đàn ong của ong chúa vô cùng đặc biệt nhờ tuyến nước bọt. Ong chúa muốn truyền mệnh lệnh hay phát ra tín hiệu để các con ong trong đàn tuân lệnh chỉ cần tiết ra nước bọt trong không gian đàn ong. Khi nhận được tín hiệu từ ong chúa các con ong trong đàn sẽ làm theo mệnh lệnh.
Các nhà khoa học cũng đã thử nghiệm bằng cách làm cho ong chúa ngừng tiết ra nước bọt thì ngay lập tức ong chúa không được coi trọng, tất cả các con ong trong bầy không theo lệnh của ong chúa. Điều này đã cho thấy quyền lực của ong chúa hoàn toàn phụ thuộc vào tuyến nước bọt.
Vòng đời của ong chúa:
- Giai đoạn 03 ngày trứng
- Giai đoạn ấu trùng 05 ngày trứng. Ấu trùng ong chúa được ăn “sữa ong chúa” với lượng dư thừa trong suốt giai đoạn này
- Thời gian trong lỗ tổ vít nắp 8 ngày.
- Tổng cộng 16 ngày.
Vòng đời của ong chúa sẽ bắt đầu từ trứng, sau đấy là giai đoạn ấu trùng, hóa nhộng và cuối cùng trở thành ong chúa trưởng thành. Sau 3 ngày trứng nở thành ấu trùng và được ong thợ mớm cho ăn trực tiếp mỗi ngày hơn 1.000 lần, cho đến khi ấu trùng thành nhộng thì không được ăn nữa và ong thợ đóng nắp lỗ tổ lại. Kết thúc thời kỳ nhộng, nhộng ong cắn nắp lỗ tổ chui ra ngoài và phát triển thành ong chúa trưởng thành.
Tuổi thọ trung bình của chúng:
- Ong chúa nở 1-2 ngày, ong thợ huấn luyện hệ cơ bằng cách rung lưng, lắc cánh, đuổi ong chúa chạy nhiều lần.
- 3-5 ngày ong chúa tập định hướng cửa tổ, mỗi lần bay 3-5 lần vào buổi chiều lúc trời nắng đẹp lặng gió
- 5-8 ngày ong chúa bay đi giao phối với ong đực.
Chúng được xem như là mẹ của cả tổ ong, nó được ong thợ chăm sóc rất kỹ lưỡng và được ăn những thức ăn bổ dưỡng nhất dù cho đàn ong đang khan hiếm thức ăn. Vì thế mà tuổi thọ ong chúa khá dài, trung bình là 3 năm có khi lên đến 5 – 6 năm. Tuy nhiên, lúc chúng sung sức nhất là trong 1 – 2 năm đầu. Ong càng già thì trứng đẻ ra có khả năng không thụ tinh rất lớn. Khi chất Pheromone tiết ra càng ít thì lúc ấy ong thợ sẽ xây mũ chúa và cấp tạo chúa mới.
Lý do chúng sống lâu:
Nguồn dinh dưỡng để nuôi ong chúa chính là sản phẩm được tiết ra từ tuyến họng hầu của con ong thợ mới 7 ngày tuổi. Sản phẩm này được chúng ta gọi là sữa ong chúa. Sữa ong chúa chứa rất nhiều thành phần dinh dưỡng và khoáng chất. Chính vì được ăn sữa ong chúa trong suốt phần đời nên chúng có kích thước to lớn và có tuổi thọ lên đến 5 – 6 năm.
Các nhà khoa học cũng tìm thấy vô vàng dưỡng chất trong sữa ong chúa như: protein, canxi, đồng, sắt, phốt pho, silicon, lưu huỳnh và kali. Các vitamin nhóm B như B1, B2, B5, B6, B7, B9, B12.Vitamin C.Axit nuclein, inositol, gamma globulin và 17 loại axit amin khác nhau.